Gümüş Tümülüsü (Bizans Dönemi) Toplumunda Diş Sağlığı

Abstract

Dişler üzerinde yapılan incelemeler, arkeolojik toplumların beslenmesi, sağlık yapısı, yaşı, cinsiyeti, diğer toplumlarla olan akrabalık ilişkileri ve kültürel alışkanlıklarının aydınlatılmasında önemli veriler sunmaktadır. Çalışmanın materyalini oluşturan dişler, Bizans Dönemi’ne tarihlendirilen Gümüş Tümülüsü toplumuna aittir. Gümüş Tümülüsü Karabük ili Safranbolu ilçesi, Erenler Tepesi Mevkii’nde bulunmaktadır. Çalışmanın amacı Bizans Dönemine tarihlendirilen Gümüş Tümülüsü toplumunun dişlerini paleopatolojik açıdan inceleyerek sosyo-ekonomik durumu, sağlık yapısı ve beslenme biçimlerini belirlemektir. Ayrıca diş patolojileri açısından çağdaşı olan diğer eski Anadolu toplumları arasındaki yerini belirlemektir. Bu doğrultuda Gümüş Tümülüsü kazılarından ele geçirilen 24 bireye ait 282 diş paleopatolojik açıdan incelenmiştir. 282 dişin 139’u kadın, 73’ü erkek, 38’i çocuk ve 15’i adölesan bireye aittir. 17 diş ise izoledir. Yapılan incelemeler sonucunda toplumda diş çürüğü oranı % 3,52 olarak bulunmuştur. Gümüş Tümülüsü diş çürüğü oranı kadınlarda %4,76 iken erkek bireylerde %1,69’dur. Çocuklarda diş çürüğü oranı %5,26 olarak tespit edilmiştir. Adölesan bireyin dişlerinde ise çürük gözlenmemiştir. Diş sağlığının en önemli göstergelerinden biri olan apse oranı ise %1,4 olarak tespit edilmiştir. Antemortem diş kaybı oranı ise %6,2’dir. Antemortem diş kaybı oranı kadın bireylerde %5,31 iken, erkek bireylerde %7,84 olarak belirlenmiştir. Toplumun gerek beslenme yapısı, besin hazırlama biçimi gerekse ağız sağlığı hakkında önemli ipuçları sunan diş taşı oranı ise %17,34 olarak belirlenmiştir. Toplumun diş aşınması ise ileri derecedir.

The examinations on the teeth provide important data on the nutrition of the archaeological societies, the health structure, age, sex, relationship between the other populations and their cultural habits. The teeth forming the study material belong to the Gumus Tumulus population dated to the Byzantine Period. Gumus Tumulus is located in Erenler Tepesi Mevkii, Safranbolu, Karabük. The aim of the study is to determine the socio-economic status, health structure and feeding patterns of the Gumus Tumulus population, which are dated to the Byzantine period, by examining the teeth of the Gumus Tumulus population. It is also to determine the place among the other ancient Anatolian populations which are contemporary in terms of dental pathologies. In this respect, 282 teeth of 24 individuals from the GumusTumulus excavations were examined from a paleopathological point of view. Of the 282 teeth, 139 belong to the female individual, 73 to the male individual, 38 to the child and 15 to the adolescent individual. 17 teeth are isolated. As a result of the examinations, teeth caries rate in the population is found to be 3.52%. The Gumus Tumulus rate of teeth caries is 4.76% for female and 1.69% for male. The rate of dental caries in children is 5.26%. There is no dental caries in the teeth of the adolescent. The rate of abscess, which is one of the most important indicators of dental health, is determined as 1.4%. Antemortem tooth loss rate is 6.2%. Antemortem tooth loss rate is found to be 5.31% in female and 7.84% in male subjects. The rate of dental stones, which provide important clues about the nutritional structure, nutrient preparation and oral health of the society, is determined as 17.34%. Population's teeth wear is 4 degrees.