Sünnet'te ezan telakkisi -Kütüb-i Semâniyye özelinde-

Abstract

Bu çalışma, ifade etmiş olduğu anlam açısından İslâm medeniyetinde belirgin bir özellik taşıyan ezanın hadis kaynaklarında "Kütüb-i Semâniyye özelinde" ele alınış durumunu konu almaktadır. Bir giriş ve üç bölümden oluşan tezin giriş kısmında mevzunun temelini oluşturan ezan, müezzin ve mi'zene kavramları işlenmektedir. Birinci bölümde, öncesi ve ortaya çıkış itibarıyla ezanın tarihsel süreci izah edilmekte sonrasında Hz. Peygamber ve Hulefâ-i râşidin dönemlerindeki ezan uygulamalarına değinilmektedir. İkinci bölümde, ezanın İslâm medeniyetinin bir şiârı olmasına vurgu yapılarak namaza davetin ötesinde ifade ettiği mefhumlar muhtelif başlıklar altında açıklanmaktadır. Çalışmanın asıl kısmını oluşturan üçüncü bölümde ise, Kütüb-i semâniyye eserlerinde ezanın ele alınış keyfiyetleri tetkik edilmekte ve Buhârî'nin Sahîh'inin Kitâbü'l-ezan muhtevası incelenerek Buhârî'nin ilgili kitâbıyla Müslim'in Sahîh'indeki mevzuya dair kısımların mukayesesi yapılmaktadır.

This study deals with the handling of Adhan, which is a distinctive feature in Islamic civilization in terms of its meaning, in hadith sources and especially in terms of al-Kutub al-Samaniya. In the introduction, the concepts of adhan, muadhdhin and mi'dhana are discussed. In the first chapter, the historical process of adhan is explained before it and its emergence; afterwards, the adhan practices in the periods of the Prophet and Khulafâ Râshidin are mentioned. In the second part, the notions that the adhan expresses beyond the invitation to prayer are explained under various headings, emphasizing that it is a maxim of the Islamic civilization. In the third part, which constitutes the main part of the study, the handling of adhan in the works of Kutub alSamaniyya is analyzed. In addition, the content of the Kitâb al-adhan in Bukhari's alSahîh is examined and a comparison is made between the relevant book of Bukhari and the parts related to the subject in Muslim's al-Sahîh.