Mevlânâ düşüncesinde mindfulness

Abstract

Mindfulness yani bilinçli farkındalık, olaylar karşısında insanın kendini mutlu, huzurlu ve sağlıklı hissetmesi için gerekli olan tutumları edindiren ve yeni olduğu varsayılan bir öğretidir. Büyük tasavvuf âlimi Mevlânâ da yüzyıllar öncesi eserleri aracılığıyla insanlara aynı tutumları edindirmeye çalıştığından, mindfulnes'ın yeni öğreti olduğu düşülmemektedir. Bu çalışmanın amacı Mevlânâ düşüncesinde mindfulness ve tutumlarının varlığı, benzerlik ve farklılıklarını tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak doküman analizi ile veri toplama yoluna gidilmiştir. Mevlânâ eserleri, ulusal ve uluslararası literatür amaç kapsamında incelenmiştir. Araştırmamızın bulgularına göre Mevlânâ düşüncesindeki mindfulness'ın yeni öğreti ile genel olarak öğretilerin benzerlik gösterdiği gözlemlenmiştir. Mindfulness öğretisi tutumlarından yargılamama, başlangıç zihni, güven ve çabalamama (şükür, anda kalmak) tutumlarının genel olarak benzer olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmanın sonucunda Mevlânâ'nın öğretisinin insanın yaşadıkları ve yaşayacaklarının tesadüfi olmadığını, insanın düşünme yeteneğini kullanması gerektiğini, düşünürken de her şeyin Allah'ın tasarrufunda olduğunu kabul etmesi gerektiğini vurgulayan bir mindfulness öğretisi olduğu gözlenmiştir. Bunun yanı sıra, yargılamama, başlangıç zihni, güven ve çabalamama (şükür, anda kalmak) tutumlarının iki öğretide de genel olarak benzer olduğu tespit edilmiştir ancak Mevlânâ bu tutumları edindirirken Allah inancını temel almıştır. Mevlânâ'nın kullandığı yöntemin mindfulness yöntemlerinden daha etkili olduğu saptanmıştır. Dolayısıyla mindfulness öğretisinin Mevlânâ düşüncesinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tutumları edindirirken uyguladığı yöntemleri detaylandırmak adına multidisipliner ve geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç vardır.

Mindfulness, that is, conscious awareness, is a teaching that is assumed to be new and helps people acquire the attitudes necessary to feel happy, peaceful and healthy in the face of events. Since the great Sufi scholar Mevlana also tried to make people acquire the same attitudes through his works centuries ago, it is not thought that mindfulnes is a new teaching. The aim of this study is to determine the existence, similarities and differences of mindfulness and attitudes in Mevlana's thought. In the research, qualitative research method was used to collect data through document analysis. Mevlana's works, national and international literature were examined within the scope of the purpose. According to the findings of our research, it has been observed that the new teaching of mindfulness in Mevlana's thought is similar to the teachings in general. It has been determined that the attitudes of mindfulness teaching, non-judgment, beginner's mind, trust and non-effort (gratitude, staying in the moment) are generally similar. As a result of this research, it was observed that Mevlana's teaching is a mindfulness teaching that emphasizes that what people experience and will experience is not a coincidence, that people should use their ability to think, and while thinking, they should accept that everything is under God's control. In addition, it has been determined that the attitudes of non-judgment, beginner's mind, trust and non-effort (thankfulness, staying in the moment) are generally similar in both teachings, but Mevlana based the belief in Allah on acquiring these attitudes. It has been determined that the method used by Mevlana is more effective than mindfulness methods. Therefore, it has been concluded that the teaching of mindfulness is in the thought of Mevlana. Multidisciplinary and large-scale research is needed to detail the methods used to acquire attitudes.