İhtiyaç odaklı Kur'an kursu öğrencilerinin tercih sebepleri ve beklentileri

Abstract

Bu çalışmamızda Çorum İl Müftülüğü' ne bağlı bulunan İhtiyaç Odaklı Kur' an kursuna devam eden, yaşları 30 ile 70 arasında değişen 40 katılımcı ile görüşme yapılarak Kur' an kurslarında bulunan yetişkin bayanların Kur' an kurslarını tercih sebepleri ve beklentileri ortaya konulmuştur. Öğrencilerin İhtiyaç Odaklı Kur'an kurslarını tercih sebepleri ve beklentilerinin araştırıldığı bu çalışmada, Kur'an kurslarında öğrencilerin dini anlamında edindikleri bilgilerin derinlemesine araştırılarak ortaya konulması açısından hem literatür taraması hem de alan araştırması olmak üzere iki yöntemden yararlanılarak hazırlanmıştır. Bu nedenle, Kur'an kursları ile ilgili yüksek lisans ve doktora tezleri, akademik kitaplar, dergiler ve makaleler, bu alanda yapılan sempozyum, panel, seminer ve toplantılar gözden geçirilmiştir. Çalışmamızda nitel alan araştırması kapsamında; belli bir konu üzerinde veri toplamak üzere katılımcılar arası iletişime odaklanan bir teknik olan "Odak Grup Görüşmesi" metodu uygulanmıştır. Çalışmamızda, araştırmamızın katılımcı öğrencilerine yönelttiğimiz: "Kur'an kursunu tercih sebebiniz nedir?" sorusuna öğrencilerin verdikleri cevaplar üzerine yaptığımız analiz sonucunda; "İhtiyaç Odaklı Kur'an Kurslarının Yakın Olması ve DİB' e Ait Olması, Kur' an Eğitimi ve Din Eğitimi Almak, Çocuklukta Yarım Kalan Eğitimi Tamamlamak, Çevrenin Teşvikiyle Gelmek, Kaliteli Zaman Geçirmek, Psikolojik Olarak Rahatlamak" olarak belirtmişlerdir. Yine araştırmaya katılan öğrencilere; "kurstan beklentileriniz nelerdir, bu beklentileriniz karşılandı mı?" sorularına aldığımız cevaplar sonucunda ise katılımcı öğrencilerin: "Kur' an Öğrenme Beklentisi, Din Eğitimi Beklentisi, Aile ve Yakın Çevre ilişkilerine Katkı Beklentisi, Boş Vakitlerini Değerlendirme Beklentisi, Sosyalleşme Beklentisi ve Psikolojik Rahatlama Beklentisi, Manevi Değerler Beklentilerinin" olduğu görülmüştür. Kur'an kursları, Kur'an'ı Kerim ve din eğitimi hizmetinin yanı sıra; yetişkin bayanlar için manevi boşluklarını doldurabildikleri bir doyum merkezi olmuştur. Kurslar öğrencilerin, ailevi problemlerine, dini, sosyal ve psikolojik sorunlarına çözüm aradıkları ve fiili olarak danışmanlık hizmetlerini aldıkları, din eğitiminin, dini değerlerin anlatıldığı ve dini sosyalleşme alanlarının oluşturulduğu ve bu bağlamda uygulamaların yapıldığı çok yönlü bir kurum olarak karşımıza çıkmaktadır. Kur'an kursları yüklendiği temel işlevleri ile dini eğitim, dini sosyalleşme; dini, milli ve manevi değerlerle bütünleşmiş, toplu ibadetler ve dini içerikli sosyal faaliyetleri bünyesinde gerçekleştirmektedir. Sunulan bu hizmetler, kurs öğrencilerinin tercihleri doğrultusunda dini değer algıları yüksek, toplumla bütünleşen, kendini ve çevresini doğru dini değerlerle değiştirebilen ve geliştirebilen bireyler olarak yetişmelerine katkı sağlamaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığının (DİB) "İhtiyaç Odaklı Kur'an Kurslarında Din Eğitimi" kapsamında ön planda tutulan ve Kur'an kurslarının temel amaçları arasında yer alan kazanımların edinildiği ve bu kazanımlarla öğrencilerin beklentilerinin sağlandığı saptanmıştır. Bu beklentiler, Kur'an'ı Kerimi okumayı öğrenme, iyi bir dini eğitim alma, kendisine ve çevresine karşı ahlaki değişim ve gelişim gösterme, inanç, ibadet ve ahlak bütünlüğünün önemini fark etme, İslam ahlakını yansıtan güzel davranışlar sergileme gibi tutumlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Kur'an kursları, yaş, eğitim ve sosyo-ekonomik açıdan birbirinden farklı yetişkin ve birbirlerinden farklı çevrelerden kadınların bir araya geldiği ve dini içeriklerle beslenen kaliteli zaman geçirilen, öğrencilerin beklentilerini karşıladığı vazgeçilmez bir din eğitim kurumu olmuştur. İhtiyaç Odaklı Kur'an Kurslarından herkesin faydalanması ve daha fazla öğrenciye ulaşılarak hizmet götürülmesi nedeniyle, Kur'an kurslarının sayılarının artırılması ve Kur'an kursları ile kazanılan bilgi ve deneyimlerin, eğitimlerin ve dini değerlerin herkese ulaştırılması gerektiğinin altı çizilmiştir.

In this study, the reasons for preferring Qur'an courses and expectations of adult women in Qur'an courses were revealed by interviewing 40 participants aged between 30 and 70 who attend the Needs-Oriented Qur'an course affiliated to the Çorum Provincial Mufti. In this study, in which the reasons for choosing Need-Focused Qur'an courses and expectations of students were investigated, it was prepared by using two methods, both literature review and field research, in order to reveal the knowledge acquired by the students in the sense of religion in the Qur'an courses through in-depth research. For this reason, master's and doctoral theses, academic books, journals and articles, symposiums, panels, seminars and meetings in this field have been reviewed. In our study, within the scope of qualitative field research; "Focus Group Interview" method, which is a technique that focuses on communication between participants, was applied to collect data on a certain subject. In our study, we asked the participant students of our research: "What is your reason for choosing the Qur'an course?" As a result of the analysis we made on the answers given by the students to the question; They stated that "Need-Focused Qur'an Courses are close and belong to the DIB, to receive Qur'an education and religious education, to complete the education left unfinished in childhood, to come with the encouragement of the environment, to spend quality time, to relax psychologically". Again, students participating in the research; "What are your expectations from the course, have these expectations been met?" As a result of the answers we received to the questions, it was seen that the participant students had: "Quran Learning Expectation, Religious Education Expectation, Contribution to Family and Near Environment Relationships, Leisure Time Expectations, Socialization Expectations and Psychological Relaxation Expectations, Spiritual Values Expectations". In addition to Quran courses, Quran and religious education services; It has been a center of satisfaction for adult women where they can fill their spiritual gaps. The courses appear as a multi-faceted institution where students seek solutions to their family problems, religious, social and psychological problems and receive actual counseling services, where religious education, religious values are explained, religious socialization areas are created and practices are made in this context. Religious education, religious socialization, with the basic functions of Qur'an courses; It carries out collective worship and social activities with religious content integrated with religious, national and spiritual values. These services, in line with the preferences of the course students, contribute to the training of course students as individuals who have high perceptions of religious values, integrate with the society, and can change and develop themselves and their environment with the right religious values. It has been determined that the gains, which are among the main objectives of the Qur'an courses and which are kept in the forefront within the scope of "Religious Education in Need-Based Qur'an Courses" by the Presidency of Religious Affairs (DIB), have been acquired and the expectations of the students have been met with these gains. These expectations appear as attitudes such as learning to read the Qur'an, getting a good religious education, showing moral change and development towards oneself and others, recognizing the importance of belief, worship and moral integrity, and exhibiting good behaviors that reflect Islamic moral values. Qur'an courses have become an indispensable religious education institution where adults and women from different backgrounds come together and meet the expectations of students, where they spend quality time fed with religious content. It was underlined that the number of Qur'an courses should be increased and the knowledge and experience gained through Qur'an courses, education and religious values should be conveyed to everyone, as everyone benefits from Need-Focused Qur'an Courses and provides services by reaching more students.