Akademik yılmazlık ve akademik başarı arasındaki ilişkide sporun düzenleyici rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin kişilik özellikleri, sosyo-ekonomik durumları, akademik yılmazlık ve akademik başarı düzeyleri arasındaki açıklayıcı ve yordayıcı ilişkileri ortaya koymaktır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Çalışmada kişilik özellikleri ve sosyo-ekonomik düzey ile akademik başarı arasındaki ilişkide akademik yılmazlığın aracı etkisi incelenmiştir. Hipotize edilen regresyon modelinin cinsiyet ve spor yapıp yapmama durumuna göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini incelemek için çoklu grup analizi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca hipotize edilen regresyon modelinin cinsiyet ve spor yapıp yapmama durumuna göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini incelemek için çoklu grup analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubu Hitit Üniversitesi lisans programlarına kayıtlı 225 öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Karanlık Dörtlü Ölçeği, Sosyo-Ekonomik Statü skoru ve Akademik Yılmazlık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde SPSS 25 ve AMOS 21 paket programları kullanılmıştır. Betimsel istatistiklerde yüzde, frekans, aritmetik ortalama ve standart sapma; karşılaştırmalı analizlerde bağımsız örneklemler t-testi ve tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) ile post-hoc testi olarak Scheffe, ayrıca akademik yılmazlığın aracı etkisinin test edilmesi için AMOS paket programında yapısal regresyon modeli ile dolaylı etkilerin anlamlılığı bootstrap yöntemiyle incelenmiş ve düzenleyici değişkenlerin etkisini ortaya koymak için aracılık modeli üzerinde çoklu grup analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, erkek öğrencilerin karanlık kişilik özelliklerinin (Makyavelist Maske, Makyavelist Strateji, Narsisizm, Psikopati, Davranışsal Sadizm ve Sadist Tutum) ve akademik yılmazlık düzeylerinin kadın öğrencilere göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde daha yüksek düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır. Öte yandan katılımcıların SES (t (223) = -0.656, p = .512), GANO (t(223) = 1.378, p = .170) ve algılanan akademik başarı (t(223) = -0.488, p = .626) ortalama puanları cinsiyet grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklılaşmamıştır. Ayrıca Karanlık Kişilik özelliklerinden yalnızca Narsisizm değişkeninin Akademik Yılmazlık üzerinde anlamlı yordayıcı etkisi (b = .619, p< .001) olduğu sonucuna varılmıştır. Endojen bağımsız değişkenlerden Akademik Yılmazlık değişkeninin de Akademik Başarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir (b = .106, p< .001). Narsisizm değişkenin akademik başarı üzerinde doğrudan anlamlı etkisi olmasa da (b = .033, p = .310), Akademik Yılmazlık üzerinden aktarılan dolaylı anlamlı etkisi olduğu (b = .07, p< .001, [.025/.123]) ortaya çıkmıştır. Kişisel ve sosyal faktörler altında ele alınan bu sekiz değişken, Akademik Başarı değişkeninin toplam varyansının R2 =.55'ini açıklamaktadır. Diğer bir ifadeyle öğrencilerin akademik başarıları %55 oranında araştırmada ele alınan yordayıcı değişkenlere göre şekillenmektedir. Narsisizmin hem düzenli spor yapanlarda (b = .97, p< .01) hem de spor yapmayanlarda (b = .48, p< .001) Akademik Yılmazlığı anlamlı bir şekilde yordadığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca, spor yapmayanlarda akademik yılmazlığın akademik başarıyı anlamlı bir şekilde yordadığı (b = .16, p< .001) görülmektedir. Spor yapan ve yapmayan gruplarda hipotize edilen modelin nasıl çalıştığı incelendiğinde, spor yapma durumu açısından gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı sonucuna varılmıştır. Çalışmanın sonuçları eğitimcilerin, öğrencilerin kişilik özelliklerini ve akademik motivasyonlarını anlamak için değerlendirme araçlarını kullanması öğrencilerin güçlü yönlerini belirlemek ve zayıf yönlerini geliştirmek için bireyselleştirilmiş öğrenme stratejileri ve destekleyici kaynaklar sağlama açısından oldukça önemlidir.

The present study aimed to explore the relationships between the personality traits, socio-economic status, academic resilience, and academic achievement in undergraduate students. With this aim, correlational survey design was used. In line with this, the mediating role of academic resilience was examined in the relationship between personality traits and socio-economic status and academic achievement. Additionally, a multiple group analysis was performed to understand whether the hypothesized model works significantly different in gender and doing regular sports groups. The study group consisted of 225 students enrolled in the undergraduate programs in Hitit University in Türkiye. Personal Information Form, Dark Tetrad Scale, Socio-Economic Status Score and Academic Resilience Scale were used as data collection tools. The research data were analysed via SPSS 25 and AMOS 21 package programs. In descriptive statistics, percentage, frequency, arithmetic mean, and standard deviation; in comparative analyses, independent samples t-test and one-way ANOVA (ANOVA) with Scheffe as post-hoc test were employed. Furthermore, the significance of indirect effects was examined with the bootstrapping in the structural regression model in the AMOS package program to test the mediating effect of academic resilience, and finally the moderating role of gender and doing regular sports were tested by conducting a multiple group analysis with the ? ?2/df test on the mediation model. Findings illustrated that male students have statistically significantly higher levels of dark personality traits (Machiavellian Mask, Machiavellian Strategy, Narcissism, Psychopathy, Behavioural Sadism and Sadistic Attitude) and academic resilience than female students. On the other hand, the average scores of participants' SES (t(223) = -0.656, p = .512), GANO (t(223)= 1.378, p = .170) and perceived academic achievement (t(223)= -0.488, p = .626) did not differ statistically significantly between gender groups. In addition, it was concluded that only the Narcissism has a significant predictive impact on Academic Resilience (b = .619, p < .001). It was also found that the Academic Resilience is also a significant predictor of Academic Achievement (b = .106, p< .001). Although Narcissism does not have a direct significant impact on academic achievement (b = .033, p = .310), it has a significant indirect effect transferred through academic resilience (b = .07, p< .001, [.025/.123]). These eight variables, which are considered under personal and social factors, explain R2 =.55 of the total variance of the academic achievement. In other words, the academic success of the students is shaped by 55% of the predictive variables included in the research model. It was found that narcissism significantly predicts academic resilience in both regular sports (b = .97, p< .01) and non-sports groups (b = .48, p< .001). In addition, it is seen that academic resilience significantly predicts academic achievement in non-sports groups (b = .16, p< .001). Finally, the results of the multigroup analysis illustrated that there was no statistically significant difference between groups in terms of sports participation status. The present study is very important for educators and researcherstobetter understand therelationships between students' personality traits, academic resilience, and academic achievementin order to provide individualized learning strategies and supportive resources to identify students' strengths and improve their weaknesses.