Kentsel dönüşüm sürecinde asbest maruziyetinin iş sağlığı ve güvenliği açısından incelenmesi

Abstract

Ülkemiz deprem kuşağında yer alması sebebiyle kullanım ömrünü tamamlayarak riskli yapıya dönüşen yapıların yıkım ve yenilenmesi gerekmektedir. Riskli binaların yıkım işlemleri 6306 sayılı Afet Riskli Yapıların Yenilenmesi Hakkındaki Kanun ile yapılmaktadır. Ülkemizde asbestin yapılarda kullanılmasının yasaklanması 2010 yılında çıkarılan "Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile sağlanmıştır. Bu tarihten önce yapılan yapıların yıkım işlemlerinde asbestin çevresel maruziyet oluşturması kaçınılmazdır. Bu çalışmanın amacı; riskli yapıya dönüşen binaların Kentsel Dönüşüm Kanununa göre yıkıp yenilenmesi sırasında iş sağlığı ve güvenliği esasları dikkate alınarak asbest zararının önlenebilmesi için yapılması gereken çalışmaların belirlenmesi ve asbest maruziyetinin olası zararları hakkında bilgi vermektir. Çalışmada kentsel dönüşüm geçirmesi planlanan ve ülkemizin başta İstanbul olmak üzere birçok ilinden toplam 16597 adet yapıdan alınan 25396 adet numunenin asbest analiz sonuçları incelenmiştir. İncelenen test sonuçlarından asbest bulunan binalarda yıkım, söküm ve tadilat işlemleri sırasınca iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri ve bu tedbirlerin iş sağlığı ve güvenliği açısından önemi anlatılarak asbest maruziyetinin en aza indirilmesi amaçlanmıştır. Asbestin neden olduğu olumsuz kalıcı etkilerin neler olabileceği ve insan sağlığının asbestten nasıl korunması gerektiği çalışma içinde anlatılmıştır. Özellikle kentsel dönüşüm işlemleri, tadilat işlemleri gibi yıkım ve söküm gerektiren işlemlerde asbestin zararlarına karşı iş sağlığı ve güvenliği için alınması gereken önlemler belirtilmiştir.

Due to being located in an earthquake-prone zone, the demolition and renewal of buildings that have become risky structures after completing their lifespan are necessary in our country. The demolition of risky buildings is regulated by the Disaster Risky Buildings Renewal Law numbered 6306. The prohibition of asbestos use in buildings in our country was achieved through the regulation titled "Regulation on Restriction of Production, Placing on the Market, and Use of Certain Hazardous Substances, Preparations, and Articles" issued in 2010. It is inevitable for asbestos to create environmental exposure during the demolition of buildings constructed before this date. The aim of this study is to determine the necessary measures to prevent asbestos hazards and ensure occupational health and safety during the demolition and renewal of buildings that have become risky structures according to the Urban Transformation Law. The asbestos analysis results of 25,396 samples taken from a total of 16,597 buildings undergoing urban transformation, primarily in Istanbul and many other cities in our country, were examined in the study. The aim was to minimize asbestos exposure by explaining the importance of occupational health and safety precautions during the demolition, dismantling, and renovation processes in buildings where asbestos was found. The study provides information about the potential adverse effects of asbestos and how to protect human health from asbestos. Specifically, the precautions to be taken for occupational health and safety against the hazards of asbestos during processes such as urban transformation and renovation, which involve demolition and dismantling, have been specified.