0-36 ay çocuğu olan annelerin çocuklarının gelişimine ilişkin bilgi ve anksiyete düzeyleri

Abstract

Sıfır-36 ay çocuğu olan annelerin çocuklarının gelişim dönemlerine ilişkin doğru bilgi sahibi olması; çocuklarının sağlıklı büyüme ve gelişmesini takip edebilmesi, var olan veya gelişebilecek sorunları erken belirleyebilmesi, annelik rolüne uyumu daha kolay sağlaması ve çocuk sahibi olmanın sebep olduğu anksiyeteyi kontrol edilebilmesi açısından önemlidir. Yapılan bu çalışmada 0-36 ay çocuğu olan annelerin çocuklarının gelişimine ilişkin bilgi ve anksiyete düzeylerini belirlemek ve aralarındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olan bu çalışma, Şubat 2021-Ekim 2022 tarihleri arasında İç Anadolu Bölgesi'nde bir ilde bulunan eğitim araştırma hastanesinin çocuk polikliniklerine başvuran, çalışmaya katılmayı kabul eden ve yaşları 0-36 ay arasında çocuğu olan 139 anne ile yürütülmüştür. Araştırma verileri "Anne ve çocuk bilgi formu", "Ailelerin Gelişim Bilgisi Ölçeği (AGBÖ)" ve "Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ)" ile toplanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizleri SPSS paket programı ile yapılmıştır. Bağımsız iki grup arasındaki ölçek puanlarının karşılaştırılmasında bağımsız gruplarda t-testi ve Mann-Whitney U testi, bağımsız üç ve daha fazla grup arasındaki ölçek puanlarının karşılaştırılmasında Tek yönlü ANOVA testi ve Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Toplam puanlar arasındaki korelasyon analizi Spearman Korelasyon analizi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamındaki annelerin çocuklarının %60,4'ü erkek, yaş ortalaması 22,41±10,13 ay idi. Annelerin AGBÖ puan ortalamasının 20,07±6,37, çocuk gelişimiyle ilgili bilgilerinin orta düzeyde olduğu, BAÖ puan ortalamasının 11,31±9,46 ve anksiyetelerinin hafif düzeyde olduğu saptanmıştır. Annelerin; yaş, gelir durumu, aile tipi, planlı gebelik durumuna göre AGBÖ puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olmadığı (p>0,05), öğrenim durumları, çalışma durumları ve sahip oldukları çocuk sayılarına göre AGBÖ puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olduğu (p<0,05) saptanmıştır. Annelerin bazı tanımlayıcı özelliklerine göre BAÖ puan ortalamaları arasındaki fark ile çocukların bazı tanımlayıcı özelliklerine göre annelerin AGBÖ ve BAÖ puan ortalamaları arasındaki fark anlamlı değildir (p>0,05). Annelerin AGBÖ ile BAÖ toplam puanları arasında düşük düzeyde, negatif yönlü ve anlamlı olmayan bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir (r=-0,082, p>0,05). Sonuç olarak 0-36 ay çocuğu olan annelerin çocuklarının gelişimine ilişkin bilgilerinin orta düzeyde olduğu ve hafif düzeyde anksiyetelerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Çocukların sağlıklı büyüme ve gelişmesinin takibi ile primer olarak anneler ilgilendiğinden, annelerin çocuklarının gelişimine ilişkin tam ya da tama yakın bir bilgi düzeyine sahip olması beklenmektedir. Bu çalışmada annelerin çocuklarının gelişimine ilişkin bilgileri beklenilen düzeyde olmadığından, annelerin çocuklarının gelişimine ilişkin bilgi düzeylerinin artırılması ve anksiyetelerinin azaltılması için çocuk hemşireleri tarafından bireysel ve toplu eğitim programları ile bilgilendirme çalışmalarının yapılması önerilmektedir. Anahtar Kavramlar: Anksiyete, anne, bilgi düzeyi, büyüme-gelişme, çocuk hemşiresi

It is important for mothers with 0-36 months children to have accurate information about the developmental stages of their children, to follow the healthy growth and development of their children, to identify existing or potential problems early, to enable easier adaptation to the role of motherhood, and to control the anxiety caused by having a child. In this study, it was aimed to determine the knowledge and anxiety levels of mothers with children aged 0-36 months about the development of their children and to establish the relationship between them. This descriptive and cross-sectional study was conducted with 139 mothers with children aged 0-36 months, who applied to the pediatric outpatient clinics of a training and research hospital in a province in the Central Anatolia Region between February 2021 and October 2022, and agreed to participate in the study. Research data were collected with "Mother and child information form", "The Caregiver Knowledge of Child Development Inventory (CKCDI)" and "Beck Anxiety Scale (BAS)". Statistical analyzes of the obtained data were carried out with the SPSS package program. T-Test and Mann-Whitney U test were used in the comparison of scale scores between two independent groups, One-way ANOVA test and Kruskal-Wallis test were used to compare the scale scores between three or more independent groups. Correlation analysis between total scores was performed with Spearman Correlation analysis. 60.4% of the children of the mothers in the study were boys, and the average age was 22.41±10.13 months. It was found that the mothers' knowledge about child development was at a moderate level, mean CKCDI score was 20.07±6.37 and their anxiety was at a mild level with a mean BAS score of 11.31±9.46. The differences between the mean CKCDI scores according to the age, income, family type and planned pregnancy status of the mothers were not significant (p>0.05), and the difference between the CKCDI mean scores were found significant according to the educational status, employment status and the number of children they had (p<0,5). The difference between the mean BAS scores of the mothers according to certain descriptive characteristics and the difference between the mean CKCDI and BAS scores of the mothers according to certain descriptive characteristics of their children were not significant (p>0.05). It was determined that there was a low, negative and insignificant relationship between the mothers' CKCDI and BAS total scores (r=-0.082, p>0.05). As a result, it was determined that mothers with children aged 0-36 months had moderate knowledge about the development of their children and had mild anxiety. Mothers are expected to have a complete or almost complete degree of knowledge regarding their children's development because they are largely responsible for monitoring the healthy growth and development of their kids. It is advised that individual and group education programs and information studies be carried out by pediatric nurses to raise the knowledge level of the mothers about the development of their children and to lessen their anxiety because in this study, the knowledge of the mothers about the development of their children is not at the expected level. Keywords: Anxiety, mother, level of knowledge, growth-development, pediatric nurse