Tedarik zinciri yönetimi uygulamalarının benimsenmesinin, tedarik zinciri ve işletme performansına etkisi
Özet
Hızla değişen pazar koşullarında rekabet edebilmek hatta ayakta kalabilmek için
sürekli mücadele içinde olan işletmeler son yıllarda tedarik zinciri yönetiminin bir
avantaj yarattığını keşfetmişlerdir. Bu konuyla ilgili çeşitli sektörlerde farklı çalışmalar
yapılarak bilgi üretilmeye çalışılmıştır. Bu tez çalışmasında da işletmelerin tedarik
zinciri yönetim uygulamalarını benimseme dereceleri ve bunun müşteri değeri yaratan
tedarik zinciri yönetim sonuçlarına ve işletme performansına olan etkisi araştırılmıştır.
Bu amaca ulaşmak için kullanılacak modelin öncelikle sektör bazında genel tutumu
göstermesi açısından araştırmanın ana kütlesini, İstanbul Sanayi Odasının 2011 yılında
yayınlamış olduğu Türkiye’ nin en büyük 500 firması arasında yer alan gıda işletmeleri
oluşturmuştur. Elde edilen verilerin SPSS programı yardımıyla faktör, korelasyon ve
regresyon analizleri sonucunda kurulan hipotezler kabul edilmiştir. Genelde katılımcı
firmaların tedarik zinciri yönetim tutumu içinde oldukları ancak bu tutumlarını tüm
faaliyetlerine homojen şekilde entegre etmedikleri görülmüştür. TZY uygulamalarının
benimsenme derecesinin, TZY sonuçlarına pozitif yönde etkisi olup, üretim
verimliliği/talebe cevap boyutuna envanter boyutunun etki ettiği ve ürün gönderimi
boyutuna ise nakliye boyutunun etkisi görülmüştür. TZY uygulamalarının benimsenme
derecesinin işletme performansına etkisi incelendiğinde ise yine pozitif yönde etkilediği
ve boyut bazındaki etkinin ise ürün gelişiminde etkili olduğu belirlenmiştir. Doğal bir
süreç olarak ise müşteri değeri yaratan TZY sonuçları da işletme performans
göstergeleri üzerinde olumlu sonuçlar doğurmuştur.