Cumhuriyet dönemi Türkçe tefsir çalışmalarında müteşâbih âyetlere yaklaşımlar (Elmalılı ve Süleyman Ateş örnekliğinde)

Abstract

Bu çalışma Osmanlı döneminin sonları ile Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde yaşamış Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır ile Cumhuriyet'in başlarında dünyaya gelmiş Süleyman Ateş'in bir ulûmu'l-Kur'an konusu olan müteşâbih meselesine bakış açılarını ve bu türden kabul edilen âyetleri yorumlama biçimlerini ele almaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde tefsir ilminde tartışmaların odağında olan muhkem-müteşâbih konusu ana hatlarıyla, tartışmalı yönleriyle, fikir akımlarıyla ve problematik zeminde incelenmektedir. İkinci bölümde Cumhuriyet döneminde kaleme alınmış iki önemli tefsir çalışması olan Hak Dini Kur'an Dili ve Yüce Kur'an'ın Çağdaş Tefsiri adlı eserlerde müfessirlerimizin muhkem-müteşâbih konusuna yaklaşımları, müteşâbihâtın varlığını kabul edip etmedikleri ve hangi âyetleri müteşâbih olarak kabul ettikleri gösterilecektir. Müelliflerimizin, müteşâbih âyetlerin anlaşılabilirliği meselesine bakış açıları ve bu tür âyetleri yorumlama biçimleri üzerinde durulurken farklı ve ortak tavırları belirlenecektir.

This study deals with the perspectives of Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, who lived in the late Ottoman period and the beginning of the Republic, and Süleyman Ateş, who was born in the early years of the Republic, on the issue of mutashabih, which is a subject of Qur'anic science, and their interpretation of such accepted verses. In the first part of the study, the subject of muhkam-muteshabih, which is the focus of the discussions of the science of tafsir, is examined with its main lines, controversial aspects, currents of thought and on a problematic ground. In the second part, the approaches of our commentators to the subject of muhkem-mutashabih, whether they accept the existence of mutashabihat and which verses they accept as mutashabih will be shown in the works of Hak Dini Kur'an Dili and Yüce Kur'an'ın Çağdaş Tefsiri, which are two important tafsir works written in the Republican period. While focusing on the perspectives of our authors on the issue of understanding mutashabih verses and the way they interpret such verses, their different and common attitudes will be determined.