İmam hatip okullarında kurum kültürü (Kastamonu ili örneği)

Abstract

Bu çalışmada; Kastamonu ili imam hatip liselerinde ve imam hatip ortaokullarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin imam hatip okullarındaki kurum kültürüne ilişkin görüşleri ve algıları ele alınmıştır. Bu nedenle imam hatip okullarındaki kurum kültürünü inceleyerek bu okulların gelişmesine katkı sağlaması, daha verimli çalışmanın imkan ve şartlarının oluşturulmasına yardımcı olunması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel yöntem çoklu durum deseni kullanılmıştır. Bu çalışmada Kastamonu ilindeki öğretmen ve yöneticilerin imam hatip okullarıyla ilgili görüşlerini incelemek ve ortaya koymak amacıyla 44 katılımcıyla mülakat yapılmıştır. Mülakat yoluyla elde edilen veriler, Nvivo12 programı kullanılarak kodlanmış, kategori ve temalar oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda araştırmaya katılan öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, okul değerleri ve kimliği, kurumsal işleyiş ve uygulamalar, motivasyon ve okula bağlılık başlıklarında ele alınmıştır. Okul değerleri ve kimliği; imam hatip okullarından beklentiler, imam hatip okullarına bakış, iletişim ve sosyal ilişkiler, okul-sosyal çevre ilişkileri, manevi iklim ve ahlaki değerler, öğretmen eğitimi ve yeterliliği olarak altı başlıkta değerlendirilmiştir. İmam hatip okullarında kurumsal işleyiş ve uygulamalar; demokratik yönetim ve katılım, işbirliği, destek ve güven, okulun personel yeterliliği, yönetici özellikleri ve uygulamaları, okul içi uyum ve okul başarısı olarak altı başlıkta ortaya konmuştur. İmam hatip okullarında motivasyon ve okula bağlılık; bireysel ve örgütsel faktörler olarak ele alınmıştır. Öğretmenin mesleğini ve öğrencileri sevmesi, görevin yapılış amacı, verilen emek, beklentiler ve beklentilerin karşılanması, öğretmen ve yöneticilerin motivasyon ve okula bağlılığını etkileyen bireysel faktörler olarak; motivasyon ve okula bağlılığı etkileyen örgütsel faktörler ise yöneticilerin tutumu ve yaklaşımları, gönül bağı ile örülmüş sıcak bir ortam, çevresel-dış faktörler olarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarının imam hatip okullarındaki okul kültürünün daha iyi anlaşılmasına ve bu okullarda kurum kültürünün geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma sonunda sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

In this study; The views and perceptions of teachers and administrators working in imam hatip high schools and imam hatip secondary schools in Kastamonu province regarding the institutional culture in imam hatip schools are discussed. For this reason, it is aimed to contribute to the development of these schools by examining the institutional culture formed in imam hatip schools and to help create the opportunities and conditions for more efficient working. Qualitative method multiple case design was used in the research. In this study, 44 participants were interviewed in order to examine and reveal the opinions of teachers and administrators in Kastamonu about imam hatip schools. The data obtained through the interview were coded using the Nvivo12 program, and categories and themes were created. As a result of the research, the opinions of the teachers and administrators participating in the research were discussed under the headings of school values and identity, institutional functioning and practices, motivation and school commitment. School values and identity, expectations from imam hatip schools, view of imam hatip schools, communication and social relations, school-social environment relations, spiritual climate and moral values, teacher education and competence were evaluated under six headings. Institutional functioning and practices in Imam Hatip schools; democratic management and participation, cooperation, support and trust, the school's personnel adequacy, administrator characteristics and practices, in-school harmony and school success. Motivation and commitment to the school in imam hatip schools; considered as individual and organizational factors. The teacher's love for his profession and students, the purpose of the task, the effort given, the expectations and expectations are met as individual factors affecting the motivation and commitment of teachers and administrators to the school; The organizational factors affecting motivation and school commitment were evaluated as the attitudes and approaches of the administrators, a warm environment knitted with love, and environmental-external factors. It is thought that the results of the research will contribute to a better understanding of the school culture in imam hatip schools and to the development of the institutional culture in these schools. At the end of the research, conclusions and recommendations are given.