Palyatif bakım hastalarına bakım verenlerde bakım yükü ve sağlık anksiyetesi ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Bu çalışmanın amacı, palyatif bakım hastasıyla sürekli birlikte olmanın bakım verenlerin sağlığına ilişkin endişe ve soruları artırabileceği bilgisinden hareketle, bakım yükü ile sağlık kaygısı arasında bir ilişki olup olmadığını ve bunları etkileyen sosyo-demografik özellikleri araştırmaktır. Bu durumun tespit edilmesi, iki taraflı sağlık risklerinin öngörülmesi ve uygun müdahalelerin yapılması için bir fırsat sağlayabilir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel ve prospektif nicel çalışma olarak planlanmış olan bu araştırmada 08.07.2022 ile 08.09.2022 tarihleri arasında Hitit Üniversitesi Erol Olçok Eğitim Araştırma Hastanesi Palyatif Bakım Merkezinde takip edilen hastalara primer bakım veren kişilere sosyo-demografik veriler, Bakım Verme Yükü Ölçeği, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği uygulandı. Bulgular: Palyatif bakım merkezinde takip edilen hastalara bakım veren kişilerde toplam sağlık anksiyetesi puanı 18,79±7,67, Bakım Verme Yükü Ölçeği ortalama puanı 37,70±16,50 idi. Sağlık anksiyete düzeyi ile bakım verme yükü düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki vardı. (r=0.372; p<0.01) Regresyon analizi sonuçlarına göre bakım verme yükü üzerinde sağlık anksiyete düzeyinin etkisi istatistiksel olarak anlamlıydı. (B=0.647; p<0.01) Bakım vermede yardım almanın bakım yükünü ve sağlık anksiyetesini azalttığı belirlendi (B=-15,006; p<0.001). Bakım vermeden memnun olma durumu bakım yükü ile ilişkisi negatif yönlü anlamlıyken (p<0.05) sağlık anksiyetesi ile ilişkisi çok değişkenli analizde anlamlı değildi (p>0.05). Okuryazar olan bireylerde daha yüksek sağlık anksiyetesi (p<0.05) olmasına rağmen eğitim düzeylerinin sağlık anksiyetesi üzerine korelasyon analizi ile bakıldığında anlamlı bir etkisi yoktu (p>0.05). Sonuç: Palyatif bakım merkezinde takip edilen hastalara bakım veren kişilerde orta düzeyde bakım yükü ve artmış sağlık anksiyetesi saptandı. Bakım yükü ve sağlık anksiyetesinin ilişkili olduğu ve bakım vermede yardım almanın bakım yükünü ve sağlık anksiyetesini azalttığı belirlendi. Bakmadan memnun olma durumu bakım yükü ile negatif yönlü ilişkiliyken sağlık anksiyetesi ile anlamlı bir ilişkisi yoktu. Okuryazar düzeyinde eğitime sahip olan bireylerde yüksek sağlık anksiyetesi olmasına rağmen eğitim düzeylerinin sağlık anksiyetesi üzerine anlamlı bir etkisi yoktu. Anahtar Kelimeler: palyatif bakım, bakım veren, sağlık anksiyetesi, bakım veren yükü

Indroduction and Aim: The aim of this study is to investigate whether there is a relationship between the burden of care and health anxiety, and the socio-demographic characteristics that influence them, based on the knowledge that being constantly with a palliative care patient can increase concerns and questions about the health of care providers. Identifying this situation can provide an opportunity to foresee two-sided health risks and make appropriate interventions. Materials and Methods: This research was planned as a cross-sectional and prospective quantitative study, and was carried out between 08/07/2022 and 08/09/2022 at the Hitit University Erol Olçok Education Research Hospital Palliative Care Center. The socio-demographic data, care burden scale, and health anxiety scale were applied to the primary caregivers of the patients being followed at the center. Results: In the caregivers of the patients followed up in the palliative care center, the total health anxiety score was 18.79±7.67, and the average score of the caregiver burden scale was 37.70±16.50. There was a statistically significant relationship between health anxiety level and caregiving burden levels. (r = 0.372; p <0.01) According to the results of the regression analysis, the effect of health anxiety level on caregiving burden was statistically significant. (B = 0.647; p <0.01) It was determined that receiving help in caregiving decreased the care burden and health anxiety (B =-15.006; p <0.001). The relationship between satisfaction with caregiving and care burden is negative and statistically significant (p <0.05), but the relationship between health anxiety and satisfaction with caregiving is not statistically significant in the multivariate analysis (p>0.05). Although literate individuals have higher levels of health anxiety (p <0.05), the level of education does not have a statistically significant effect on health anxiety when analyzed using a correlation analysis (p> 0.05). Conclusion: Caregivers at the palliative care center had moderate care burden and increased health anxiety. It was found that care burden and health anxiety are related and that receiving help with caregiving reduces care burden and health anxiety. Satisfaction with caregiving is negatively related to care burden, but there is no significant relationship with health anxiety. Despite having higher levels of health anxiety, education levels did not have a significant effect on health anxiety in literate individuals. Keywords: palliative care, caregiver, health anxiety, caregiver burden