Lise öğrencilerinin beden eğitiminde temel psikolojik ihtiyaçlarının ve beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğrencilerin temel psikolojik ihtiyaçları ile beden eğitimi dersine yönelik tutum arasındaki ilişkinin tespit edilmesidir. Araştırmanın evreni Çorum ili Alaca ilçesinde üç farklı genel müdürlüğe bağlı (Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Dini Öğretim Genel Müdürlüğü) öğrenim gören 1343 öğrenciyi kapsamaktadır. Araştırmanın örneklemini ise (Nerkek 472=Nkadın 616) 1088 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama araçları; 'Sosyo-Demografik Bilgiler', Güllü ve Güçlü (2009) tarafından hazırlanan 'Beden Eğitimi Dersine Yönelik Tutum Ölçeği' ve Lachopoulos vd. (2011) tarafından hazırlanan Turkay vd. (2019) tarafından Türkçeye uyarlanan 'Beden Eğitiminde Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği' olmak üzere anket kullanılmıştır. Uygulanış biçimi olarak yüz yüze yöntemi ile veriler toplanmıştır. Verilerin analizinde SSPS 26 paket programı kullanılmıştır. Araştırmadaki ölçekler ve boyutlarının, demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini tespit edebilmek amacıyla T-Testi ve Anova analizi kullanılmıştır. Anova analizi sonucunda anlamlı farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu tespit edebilmek için Tukey Testi yapılmıştır. Temel psikolojik ihtiyaçlar ve alt boyutları ile beden eğitimi dersine yönelik tutum arasındaki ilişkinin tespit edilebilmesi amacıyla Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bağımsız değişkenin (Temel psikolojik ihtiyaçlar) bağımlı değişken (Beden eğitimi dersine yönelik tutum) üzerindeki etkisini tesit edebilmek amacıyla basit regresyon analizi yapılmıştır. Ayrıca Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği 'ne ait alt boyutları beden eğitimi dersine yönelik tutum üzerindeki etkisini tesit edebilmek amacıyla çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Verilerin analizinde anlamlılık düzeyi için %95 güven aralığı (p<,05) kullanılmıştır. Sonuç olarak; temel psikolojik ihtiyaçlar ile beden eğitimi dersine yönelik tutum açısından, temel psikolojik ihtiyaçlar düzeyi arttıkça beden eğitimi dersine yönelik tutum düzeyi de artış göstermektedir. Temel psikolojik ihtiyaçların beden eğitimi dersine yönelik tutumlara etkisi yaklaşık %19'unu açıklamaktadır. Temel psikolojik ihtiyaçları alt boyutlarının ise beden eğitimi dersine yönelik tutumlara etkisi yaklaşık %23'ünü açıklamaktadır.