Din görevlilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları: Çorum örneği

Abstract

Toplumsal cinsiyet, toplumsal olarak belirlenen kadın ve erkek rollerini, sorumluluklarını ifade eden bir kavramdır. Toplumun yapısı, dini algılayış, zaman, etnik yapı, aile yapısı gibi faktörler toplumsal cinsiyet rollerini şekillendirmektedir. Bu makale din ve toplumsal cinsiyet ilişkisini, din görevlilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algıları üzerinden araştırmayı hedeflemektedir. Araştırma, Çorum İl Müftülüğüne bağlı il merkezi ve merkeze bağlı köylerde görev yapan 527 din görevlisini kapsamaktadır. Araştırmanın verileri, din görevlilerinin sosyo-demografik özelliklerini belirlemeye yönelik anket formu, geçerlik ve güvenirliği 2008 yılında Zeyneloğlu tarafından ortaya konulan ‘Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği’ kullanılarak elde edilmiştir. Veriler değerlendirilirken iki örneklemin ortalamalarının karşılaştırılmasında Bağımsız Örneklem t-testi, ikiden çok örneklemin ortalamalarının karşılaştırılmasında Tek Yönlü Anova Testi ve çoklu karşılaştırmalar için ise Tukey HSD testi ve tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Araştırmada din görevlilerinin Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği toplam puan ortalamasının 129,92±12,18 olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bu sonuç toplumsal cinsiyet rolleri karşısında din görevlilerinin eşitlikçi bir tavır içinde olduklarını göstermektedir. Bunun yanı sıra, elde edilen verilere göre, din görevlilerinin yaş, cinsiyet, eğitim durumu, eşin eğitim durumu, görev türü, görev yeri ve hizmet yılı gibi değişkenlere göre toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarında farklılıklar tespit edilmiştir.

Gender is a concept that expresses the socially determined roles and responsibilities of men and women. Factors such as the structure of society, religious perception, time, ethnicity and family structure, shape gender roles. This article aims to investigate the relationship between religion and gender through religious officials’ perceptions of gender roles. The research includes 527 religious officials working in the provincial centre and villages of the Çorum Provincial office of Mufti. The research data was obtained by the questionnaire form for determining the socio-demographic characteristics of religious officials, the ‘Gender Roles Attitude Scale’, the validity and reliability of which was revealed by Zeyneloglu in 2008. While evaluating the data, the Independent Samples T-Test was used to compare the means of two samples, the One Way ANOVA Test to compare the means of more than two samples and the Tukey HSD test and descriptive statistics were used for multiple comparisons. In the study, it was determined that the total point average of the Gender Roles Attitude Scale of religious officials was 129.92±12.18. This result indicates that religious officials have an egalitarian attitude towards gender roles. Differences in attitudes towards gender roles were determined according to variables such as education level, spouse’s education level, job type, place of work and years of service.