Çorum İli, Dodurga İlçesi Ağzında Geçen Bazı Kelimeler ve Bu Kelimelerin Dîv?n-ü Lüg?ti’t Türk, Kutadgu Bilig ve Azerbaycan Türkçesindeki Varlığı Üzerine

Abstract

Çalışmamız “Çorum İli, Dodurga İlçesi Ağzında Geçen Bazı Kelimeler ve Bu Kelimelerin Dîv?n-ü Lüg?ti’t Türk, Kutadgu Bilig ve Azerbaycan Türkçesindeki Varlığı Üzerine” dir. Dodurga ilçesi ağzında geçen eski ve günümüzde pek de yaygın olmayan fakat çağdaş Türk lehçelerinden Azerbaycan Türkçesinde aktif olarak kullanılan bu kelimeleri incelemeye ve karşılaştırmaya çalıştık. Bu kelimelerin tarihsel süreç içerisinde nasıl kullanıldığını, bunların Türkçenin bilinen ilk sözlüğü olan Div?n-ü Lüg?ti’t Türk’te ve Türkçenin önemli dil yadigârlarından olan Kutadgu Bilig’deki yerini tespit etmeğe çalıştık. Türkçenin hem de, Türk dili araştırmalarının ana kaynaklarından olan bu iki eser, bu araştırmamızda bize yol göstermiştir. Bu kelimelerin her iki eserdeki yerini varlıklarını, karşılıklarını ve semantik olarak benzerliklerini inceledik. Çalışma için esas olarak alınan iki temel kaynak bizlere oldukça yararlı olmuştur.

Our study is "On Some Words in Çorum Province, Dodurga District and Their Presence in Dîv?nü Lüg?ti Türk, Kutadgu Bilig and Azerbaijan Turkish". We tried to examine and compare these words that are used actively in Azerbaijani Turkish, which are old and not so common today, but one of the contemporary Turkish dialects in the dialect of Dodurga district. We tried to determine how these words were used in the historical process and their place in Div?n-ü Lüg?ti, the first known dictionary of Turkish, and in Kutadgu Bilig, one of the important language heirlooms of Turkish. These two works, which are the main sources of Turkish as well as Turkish language research, guided us in this research. We examined the places, equivalents, and semantic similarities of these words in both works. Two main sources taken as a basis for the study have been very useful to us.