Unutulmuş Bir Kur’an Mütercimi: Abdullah Âtıf Tüzüner Ve Kur’an-I Kerim Ve Türkçe Meali İsimli Eseri Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Bu çalışmamızda, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarında yaşamış, dinî ilimler başta olmak üzere özellikle dil ve edebiyat sahasında mütehassıs olan Abdullah Âtıf Tüzüner’in mealini ele almaktayız. Bu noktada çalışmanın ilk kısmında Âtıf Tüzüner’in hayatı, üstlendiği görevler, ilmî kişiliği ve kaleme aldığı eserleri ele alınmaktadır. Sonraki bölümde ise, meal çalışmaları içerisinde unutulmaya yüz tutmuş Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Meali isimli eseri irdelenmektedir. Âtıf Tüzüner’in mealinde göze çarpan hususiyet, mümkün olduğu kadar Arapça kelimelerin öz Türkçe muadillerini tercih etmiş olmasıdır. Öyle ki Tüzüner’in Türkçe’ye dair yetkin bir donanıma sahip olması, meal çalışmasına da yansımaktadır. Ayrıca kaleme aldığı bu meal çalışmasında, Tüzüner’in dinî ilimlere olan vukufiyeti ve Arap diline hâkim olması dikkat çekmektedir. Zira Tüzüner’in ayetlere ilişkin yeri geldikçe yaptığı kısa izahları, tefsir eserlerine başvurmak suretiyle zikrettiği anlaşılmaktadır. Ayrıca Tüzüner’in ayetlerin çevirisinde Kur’an dilinin anlamı ve bağlamına riayet ettiğini söylemek mümkün gözükmektedir.

In this paper, we analyzed Abdullah Âtif Tuzuner, who lived during the foundation years of Turkish Republic and specialized especially in the religious sciences as well as language and literature, and his Qur’an translation. In the first part; Tuzuner’s life, the tasks he undertook, his scholarly personality and his works are examined. Later, his Qur’an translation which is about to be forgotten among the others is analyzed. Considering the language of his translation, what is striking is that he tries to use Turkish equivalents of Arabic words as much as possible. Tuzuner's having a competent knowledge of Turkish also reflects to his work. Besides, Tuzuner’s extensive knowledge on religious sciences and Arabic takes attention considering his short explanations on the verses from tafsir works. Also, it is possible to say that Tuzuner pays attention to the meaning and context of the Qur’anic language in his translation.