Sporcularda Ahlaktan Uzaklaşmanın Güdüsel İklim Ve Sporcuların Önem Verdikleri Özellikler İle İlişkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sporcuların ahlaktan uzaklaşmaları ile algıladıkları güdüsel iklim arasındaki ilişkiyi belirlemek ve sporcuların ahlaktan uzaklaşmalarının önem verdikleri özelliklere göre (kazanma, kişisel gelişim ve eğlence) farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Üç yüz otuz beş sporcu gönüllü olarak “Sporda Algılanan Motivasyonel İklim Ölçeği” ve “Sporda Ahlaktan Uzaklaşma Ölçeği” kısa formunu doldurmuşlardır. Elde edilen veriler, tanımlayıcı istatistikler, Pearson korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi (enter metodu) ve tek yönlü ANOVA kullanılarak SPSS 17.0 programı ile analiz edilmiştir. Korelasyon analizi sonucuna göre ahlaktan uzaklaşmanın algılanan ustalık iklimi (r =-.11) ve performans iklimi (r = .37) ile anlamlı şekilde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Çoklu regresyon analizi sonucuna göre, performans iklimi (? = .223, p <.001) ahlaktan uzaklaşmanın anlamlı bir belirleyicisidir [R2 = .06, F (2,332) = 10.875, p <.001]. Son olarak sporcuların önem verdikleri özelliklere göre ahlaktan uzaklaşma puanlarında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir [F (2,332) = 7,200, p <0,001]. En önem verdikleri özellik olarak “kazanmayı” belirten sporcuların ahlaktan uzaklaşma puanlarının, en önem verdikleri özelliğin “kişisel gelişim” ve “eğlenme” olan sporculara göre anlamlı derecede yüksek olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak performans ve ustalık ikliminin ahlaktan uzaklaşma ile anlamlı derecede ilişkili olduğu belirlenirken, yalnızca performans ikliminin ahlaktan uzaklaşmaya anlamlı katkı sağladığı tespit edilmiştir. Ayrıca sporcuların ahlaktan uzaklaşmalarının en çok önem verdikleri özelliklere göre anlamlı ölçüde farklılık gösterdiği bulunmuştur.

The aim of this research was to investigate the relationship between athletes’ moral disengagement and their perception of motivational climate and to reveal whether athletes’ moral disengagement differ according to their most valued goals in sport (winning, personal development and having fun). For this purpose, three hundred and thirty-five athletes voluntarily completed Perceived Motivational Climate in Sport Questionnaire and Moral Disengagement in Sport Scale (Short). The data was analysed by SPSS version 17 using descriptive statistics, Pearson’s correlation analysis, multiple regression analysis with enter method and one-way ANOVA. Correlation analysis showed that moral disengagement was significantly correlated with athletes’ perception of mastery (r=-.11) and performance climates (r=.37). Multiple regression analysis revealed that performance climate (?= .223, p < .001) was a significant predictor of moral disengagement, R2=.06, F (2,332) = 10.875, p < .001. Lastly, it was found that there was a significant difference in moral disengagement of athletes with regard to their valued goals, F (2,332) = 7.200, p < .001. Athletes who indicated winning as their most valued goal had significantly higher moral disengagement scores compared to the athletes whose most valued goals were personal development and having fun. To summarize, while ego and mastery climates significantly correlated with moral disengagement, only performance climate contributed to it. Also, it was found that athletes’ moral disengagement significantly differed according to their valued goals.