Hille’de Bir Bedevî Emîri: Dübeys b. Sadaka

Abstract

Haçlılar’ın Yakındoğu’ya geldikleri yıllarda (1098-99), Abbasî ve Fatımî yöneticileri yanında, kudretli Büyük Selçuklu Sultanları ve onların Suriye’deki kolu hüküm sürüyordu. Buna rağmen Haçlılar, Kudüs dâhil önemli bölgeleri ele geçirip, bölgede tutunmayı başarabilmişlerdi. Bunun nedeni ise, Müslümanlar arasında kıskançlık ve saltanat mücadelelerinden kaynaklanan bölünmüşlük idi. Onların bu mücadelelerinde kendilerine zaman zaman Haçlılardan ve bölgedeki diğer unsurlardan aldıkları yardımlar da etkili oluyordu. Buna en önemli örneklerden biri de Dübeys b. Sadaka’nın Haçlılarla yaptıkları kirli ittifaklardır. Hille’de bir bedevî şeyhi olan Dübeys, Haçlılar ve Müslümanlar arasında gidip gelen kişiliği ve babasının ölümünden sorumlu tuttuğu Abbasî Halifeliğine düşmanlığı ile bu dönemde önemli rol oynamış bir şahsiyettir. Dübeys, Selçukluların Abbasî halifesi ile olan ilişkileri ve onların Musul politikaları için de önemli bir kişiliktir. Dübeys’in bu makalemizde ele alacağımız hayatı, bu süreci bütün çıplaklığı ile ortaya koyacak önemli olaylar ve hadiseler ile doludur.

n the years of the Crusaders’ coming to the Near East (1098-99), alongside the Abbasid and Fatimids rulers, the mighty Great Seljuk Sultans and their arm in Syria ruled. Nevertheless, the Crusaders managed to seize important regions, including Jerusalem, and to hold on to the region. The reason for this was the split between Muslims and jealousy and sovereignty. In their struggles, they received help from the Crusaders and other elements in the region from time to time. One of the most important examples is Dubays b. Sadaka’s dirty alliance with the Crusaders. Dubays, a bedridden sheikh in Hille, was a personality who played an important role in this period due to his hostility to the Abbasî Caliphate that he held responsible for his personality and the death of his father between the Crusaders and Muslims. Dubays is an important figure for the relations of the Seljuks with the Abbasid caliph and their Mosul policies. The life of Dubays in this article is full of important events and events that will nakedly reveal this process.