Bulgaristan Göçmenlerinin Çorum’da İskânı (1938)

Abstract

Bulgaristan, Balkan ülkeleri arasında en fazla Türk’ün yaşadığı ülkedir. Ulus-devlet anlayışı ile hareket eden Bulgaristan, Türk ahalinin nüfusunu azaltmak için sistemli bir politika takip etmiştir. Bulgaristan’da yaşayan Türkler tarihsel süreç içerisinde çeşitli dönemlerde katliamlara ve baskılara maruz kalarak doğdukları toprakları terk etmek zorunda bırakılmışlardır. Türk ahali üzerinde baskının artırıldığı dönemler arasında Bulgaristan’da faşist yönetimlerin iktidara geldiği 1930’lu yıllar da yer almaktadır. Bu dönemde başta ekonomi olmak üzere eğitim, dini ve kültürel alanlarda Türk ahalinin temel haklardan mahrum bırakıldıkları görülmektedir. Yaşanan gelişmeler karşısında 1934-1938 yılları arasında Bulgaristan Türklerinin büyük bir kısmı Türkiye’ye sığınmıştır. Aynı dönemde Romanya’dan da Türk göçlerinin gerçekleşmesi nedeniyle yoğun bir göçmen akınına maruz kalan Türkiye, İç Anadolu gibi yeni iskân bölgeleri tespit etmek zorunda kalmıştır. İç Anadolu ve Orta Karadeniz arasında geçiş noktasında yer alan Çorum, göçmenlerin iskân edilmesi için belirlenen yeni yerleşim yerleri arasında bulunmaktadır. Bu çalışmada Çorum’a ait Muhacir Esas Kayıt Defterleri incelenerek bölgeye iskân edilen Bulgaristan göçmenlerinin iskân edildiği yerleşim yerleri, sayıları, demografik özellikleri ve yapılan yardımlar gibi çeşitli istatistiki verileri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Bulgaria is the country where most Turks live among the Balkan countries. Acting with a nation-state approach, Bulgaria pursued a systematic policy to reduce the Turkish population. Turks living in Bulgaria were subjected to massacres and oppression at various periods in the historical process and forced to leave their native lands. The period of increased pressure on the Turkish population includes the 1930s, when fascist governments came to power in Bulgaria. In this period, it is seen that the Turkish people were deprived of basic rights in the fields of education, religion and culture, especially in the economy. In the face of the developments, between 1934 and 1938 a large number of Bulgarian Turks sought refuge in Turkey. During the same period, Turkey was subjected to an intense influx of migrants due to the realization of Turkish migrations from Romania, and had to identify new settlement areas such as Central Anatolia. Çorum is located at the crossing point between Central Anatolia and the Central Black Sea and was one of the new settlements designated for the settlement of migrants. In this study, it was tried to reveal various statistical data such as settlements, numbers, demographic characteristics and aid provided to the settlers of Bulgaria who settled in the region by examining the Immigration Registers of Çorum.