Alevilikte gönül eğitimi ve model kişilik olarak Hüseyin Doğan Dede

Abstract

İslâm'ın yorumlarının; sosyolojik ve kültürel kaynaklı nedenlere bağlı olarak yorumlama farklılıkları gösterdiği ve tarihsel süreçlerde de farklı yorumlamalar ve yaşanmışlıklarla ele alındığı su götürmez bir gerçekliktir. Şüphesiz ki İslâm dinini yorumlayan tasavvufi akımlar veya mutasavvıflar, tevhit halkasının en güzel incileridirler. Bizlerde yaşadığı dönemde tevhit nazarından bakabilmiş ve Alevi geleneği içinde yetişmiş olan Hüseyin Doğan Dede'nin yaşamını akademik bir çalışma olarak siz araştırmacıların dikkatlerine sunduk. Bu vesileyle de yüksek lisans tezimizin konusunu (Anadolu) Aleviliğinin son asırda ki en önemli temsilcisi olarak kabul görmüş ve toplumsal barışa veya sosyal bütünleşmeye olan katkıları bugün bile dillerden düşmeyen bir inanç önderine, Hüseyin Doğan'a ve onun sevgi dolu yaşamına ayırdık. Taşıdığı "seyit" kimliğinin kökenini, mürşit ocağının temsilcisi oluşunu, toplumla olan ilişkilerini, ülke siyasetine olan katkılarını vb. birçok yönüyle hatıralarda ve gönüllerde derin izler bırakmış olan Hüseyin Doğan Dede'nin hayatı, bu çalışma vesilesiyle de akademik bir düzeyde ilk kez mercek altına alınmıştır. Alevilikle ilgili yapılan çalışmaların birçoğunun Aleviliğin doğuşu ve tarihsel gelişimine odaklanması, Anadolu ve Anadolu coğrafyası dışında da yaşayan/yaşatılan Aleviliğin saha araştırmaları açısından yeterli düzeyde ele alınamaması sorununu da meydana getirmektedir. Bu yüksek lisans tez çalışması; Aleviliğin doğuşu ve tarihsel gelişmesi ile ilgili tartışmaların dışında kalarak ulaşılan kaynaklardan ve alan araştırmalarından elde edilen verilerin ışığında "sosyal bütünleştirici ve toplumsal rol modeliˮ olmuş bir kişilik olan Hüseyin Doğan Dede'nin hayatı hakkında ki bilgilerin derlenip toparlanması ve siz ilgililere aktarılmasında da birinci derecede rol almayı amaç edinmektedir.

It is an indisputable reality that Islam shows differences due to sociological and cultural reasons and it is handled with different interpretations and experiences in historical processes. Undoubtfully the mystical movements or mystics that interpret the Islam are the most beautiful pearls of the ring of unity. And we presented to the attention of you that the life of Hüseyin Doğan Dede, who is a heart man, prepared in mentorship house and be able to look at from unity look in the era that he lived, as an academical research. And hereby, we selected our master's thesis' subject as Hüseyin Doğan Dede, who is accepted as the most important representative of the Alevism (Anatolia) in the last century and a faith leader who is always talked about with his contributions to the social peace or social integration, and his life full of love. The life of Hüseyin Doğan Dede, who left deep marks in memories and hearts with his many aspects such as the origin of his "related to Muhammad" identity, becoming the representative of the mentorship house, his relations with society and his contributions to the country's politics, is examined firstly on academic level by means of this study. The fact that many of the studies on Alevism focus on the emergence of Alevism and its historical development also poses the problem that Alevism, which lives/lived outside Anatolia and Anatolia, cannot be handled adequately in terms of field research. This master's thesis study aims to take a first degree role in compiling and gathering information about the life of Hüseyin Doğan Dede, who is a "social integrative and social role model" in the light of the data obtained from the sources and field researches that have been reached outside the discussions on the birth and historical development of Alevism, and sharing with you