Katılımcı bütçe anlayışının Türkiye açısından değerlendirilmesi

Abstract

Mali politikalarla ilgili plan ve hedefler ile yapılacak harcamalar ve toplanacak gelirler, bütçe süreci içinde belirlenmektedir. Bütçenin önemli fonksiyonlarından biri olarak kabul edilen mali disiplinin sağlanabilmesi, devlet yönetiminde ve harcamalarında saydamlığın sağlanması ile mümkündür. Mali saydamlığın karar vermede ve kamu politikalarının uygulanmasında paydaşlar ve kamu sektörü arasındaki işbirliğini ifade eden katılımcılıkla birleşmesi ile hesap verebilirliğin ve hükümet performansının iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda gelişen katılımcı bütçe anlayışı, halkın bilgi ve belgelere ulaşmalarına, kararlara katılmalarına ve değerlendirmelerine imkân sağlayacak vatandaş bütçelerinin oluşturulması, sosyal izleme araçlarının kullanılması ve sosyal izleme girişimleri gibi uygulamalarla hayata geçirilmektedir. Çalışma, katılımcı bütçe anlayışı çerçevesinde bu uygulamaları ve Türkiye’deki durumu ele almaktadır. Türkiye’de bilgi ve belgelerin kamuoyuna duyurulması anlamında bir mali saydamlığın varlığından söz etmek mümkünken; bütçenin katılımcı bir süreç içinde yapıldığını söylemek ise mümkün değildir.

Plans, goals, expenses to be made and revenue to be collected related to fiscal policies are determined within the budget process. Assurance of the fiscal discipline, which is accepted as one of the important functions of the budget, is possible through enabling transparency in state government and public expenditures. Incorporation of financial transparency with participation, which means co-operation between stakeholders and public sector in decision making and implementation of public policies, aims to improve accountability and government performance. Participatory budget approach developing in this direction is actualised through practises such as formation of citizen budgets, which will enable the general public to be able to reach information and documents, participate in and evaluate the decisions, usage of social monitoring tools and social monitoring initiatives. This study addresses these practices within the framework of participatory budget approach and the status in Turkey. While it is possible to mention about a financial transparency in the meaning of public announcements of information and documents in Turkey; stating that the budget is constructed in a participatory process is not possible.