Mihne sürecinde Hanefîler

Abstract

Bu çalışmada, önce Mihne dönemine kadar Hanefilerin halku’l-Kur’ân hakkındaki görüşleri incelenmektedir. Daha sonra Mihne uygulamaları esnasında halku’l-Kur’ân konusunda birbirinden farklı düşünen Hanefilerin durumları ele alınmaktadır. Kur’ân’ın yaratılmış olduğunu kabul eden Hanefiler Mihne sürecinde kadı olarak görev aldılar. Bu anlayışı kabul etmeyenler, fetva vermekten men edildiler. Mihne sonrası dönemde ise, halku’l-Kur’ân anlayışını kabul etmeyen Hanefîler kâdî olarak görevlendirildiler. Bu anlayışı kabul eden Hanefîlerin kâdîlık görevlerine atanmaları engellendi.

In this article, I will first investigate the Hanafite position vis-à-vis the doctrine of the created nature of the Qur’ān (Khalq al-Qur’ān) in the period preceding the Mihna period. Secondly, I will deal with the different positions of the Hanafite scholars with respect to this doctrine during the Mihna period. The Hanafite scholars who adopted this doctrine functioned as judge during the Mihna period while the others who rejected the same doctrine were not allowed even to give fatwā. In the period of after the Mihna the Hanafite scholars who didn’t accept the createdness of the Qur’an are placed as Muslim Judge (Qâdî). The nomination of the others who believe it are prevented to the post of Qâdî.