Halk bilgisi yönüyle Fakir Baykurt romanları

Abstract

Halk biliminin konuları içinde yer alan halk bilgisi unsurları, halkın, uzun zaman tecrübe ederek öğrendiği birtakım bilgileri gelenek serüvenine yerleştirilmesiyle ve nesilden nesile aktarmasıyla günümüze kadar gelebilmiş değerlerdir. Halk bilgisi kavramı içerine halk mimarisi, halk mutfağı, halk hekimliği, halk ekonomisi, halk botaniği, halk matematiği, halk takvimi gibi çoğu günümüze şifahi olarak aktarılmış ve toplum içinde hâlâ sürekliliğini devam ettirebilen bilgi çeşitleri girer. Halk bilgisinin çağlar aşarak günümüze gelmesinde şifahi aktarımın yanında uygulamalı aktarımın ve yazılı kaynaklar ile aktarımın da etkili olduğunu belirtmeliyiz. Bu noktada kültürel unsurların ve halk bilgisi ürünlerinin aktarılmasında dönemi itibariyle önemli yazılı kaynaklardan birinin de Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında ön plana çıkan köy romanları olduğu söylenebilir. Cumhuriyet Dönemi yazarlarından olan Fakir Baykurt, içinde doğup büyüdüğü köy hayatının kültürel unsurlarını bütün ayrıntılarıyla romanlarına yansıtmıştır. Bu özelliği, köy hayatı bağlamında dönemin gelenek ve göreneklerini bütün ayrıntılarıyla romanlarında işlemesinde de açıkça görülmektedir. Bu noktada Fakir Baykurt'un kaleme aldığı on dört romanının tamamına yansımış olan halk bilgisi unsurları bu makalede değerlendirilecektir.

Elements of folklore included in the folk science, are values which have survived until today by people turning the knowledge they learn by experience for ages into traditions and transferring these traditions from one generation to other generation. The concept of folklore comprises various subjects such as the folk architecture, folk cuisine, folk medicine, folk economics, folk botany, folk mathematics, folk calendar, which has been transferred to today verbally and still maintain their persistence in society. We should state that in the transfer of folklore into today, in addition to verbal transmission of knowledge, applied transmission and transmission via written sources has an important role. At this point, in the transfer of cultural elements and public information products, some of the notable written resources of their period, the village novels which are prominent in Republic Period Turkish Literature have an important role. One of the authors of the Republican Period Fakir Baykurt, reflected the cultural aspects of village life, in which he was born and grew, with all the details in his novels. This feature can be seen in his novels as he renders the customs and traditions of village life in the mentioned period into detail. In this article, the elements of folklore, which were reflected in all of the fourteen novels belonging to Fakir Baykurt will be interpreted.